Transport towarów na paletach stanowi podstawę współczesnej logistyki. Niezależnie od tego, czy jesteś spedytorem, przedsiębiorcą wysyłającym swoje produkty, czy kierowcą zawodowym, znajomość możliwości załadunkowych pojazdów ciężarowych jest kluczowa dla efektywnego planowania transportu. Jednym z najczęściej zadawanych pytań w branży transportowej jest: „Ile palet wchodzi na tira?”. Odpowiedź nie jest tak prosta, jak mogłoby się wydawać, ponieważ zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj naczepy, typ palet czy sposób ich układania.
Standardowe wymiary naczep ciężarowych
Zanim przejdziemy do liczby palet, warto poznać typowe wymiary naczep używanych w transporcie drogowym. W Europie najpopularniejsze są standardowe naczepy o wymiarach wewnętrznych:
- Długość: 13,6 m
- Szerokość: 2,45-2,48 m
- Wysokość: 2,7-3,0 m
Należy pamiętać, że mówiąc potocznie o „tirze”, najczęściej mamy na myśli zestaw składający się z ciągnika siodłowego i naczepy. W branży transportowej funkcjonują również pojazdy typu „solówka” (samochód ciężarowy bez naczepy), których przestrzeń ładunkowa jest mniejsza – zazwyczaj około 7,2-7,8 m długości.
Ciekawostka: Termin „TIR” pochodzi od francuskiego „Transport International Routier” i pierwotnie odnosił się do międzynarodowego systemu przewozu towarów, a nie do samego pojazdu. Dziś w Polsce słowo „tir” jest powszechnie używane na określenie ciężarówki z naczepą.
Rodzaje palet i ich wymiary
Kolejnym kluczowym czynnikiem wpływającym na liczbę palet mieszczących się w naczepie są ich wymiary. Na rynku europejskim dominują następujące standardy:
- Europaleta (EUR/EPAL): 1200 × 800 mm – najpopularniejszy format w Europie
- Paleta przemysłowa: 1200 × 1000 mm – często używana w przemyśle chemicznym i napojowym
- Paleta ISO: 1200 × 1200 mm – kwadratowa paleta stosowana w transporcie międzynarodowym
- Półpaleta: 800 × 600 mm – mniejszy format używany głównie w dystrybucji detalicznej
Wysokość samej palety to zazwyczaj około 144-150 mm, jednak całkowita wysokość ładunku na palecie może sięgać nawet 1,8-2,2 m, w zależności od specyfiki transportowanych towarów i ograniczeń pojazdu.
Ile palet mieści się na standardowej naczepie?
W przypadku standardowej naczepy o długości 13,6 m, liczba palet, które można załadować, prezentuje się następująco:
- Europalety (1200 × 800 mm): 33-34 sztuki przy układaniu wzdłużnym lub poprzecznym
- Palety przemysłowe (1200 × 1000 mm): 26-27 sztuk
- Palety ISO (1200 × 1200 mm): 22-24 sztuki
W przypadku mniejszych pojazdów typu „solówka” o długości przestrzeni ładunkowej około 7,5 m, możliwości załadunkowe są odpowiednio mniejsze:
- Europalety: 15-18 sztuk
- Palety przemysłowe: 12-15 sztuk
Rozmieszczenie palet w naczepie
Sposób układania palet ma kluczowe znaczenie dla maksymalnego wykorzystania przestrzeni ładunkowej. W przypadku europalet (1200 × 800 mm) możliwe są dwa podstawowe układy:
1. Układ wzdłużny – europalety układane są dłuższym bokiem (1200 mm) wzdłuż naczepy. Przy szerokości naczepy 2,45 m można zmieścić 3 palety obok siebie, a na długości 13,6 m mieści się 11 rzędów, co daje łącznie 33 palety.
2. Układ poprzeczny – europalety układane są krótszym bokiem (800 mm) wzdłuż naczepy. Ten układ pozwala na zmieszczenie 2 palet obok siebie, a na długości 13,6 m mieści się 17 rzędów, co daje łącznie 34 palety.
Czynniki wpływające na ładowność
Teoretyczna liczba palet, które można załadować na naczepę, może różnić się od rzeczywistej ze względu na kilka istotnych czynników:
1. Waga ładunku – dopuszczalna masa całkowita zestawu w UE wynosi zazwyczaj 40 ton, z czego masa własna ciągnika i naczepy to około 14-16 ton, co pozostawia około 24-26 ton na ładunek. Jeśli palety są ciężkie, możesz osiągnąć limit wagowy przed zapełnieniem całej przestrzeni ładunkowej.
2. Dystrybucja masy – ładunek musi być odpowiednio rozłożony na naczepie, aby zapewnić stabilność pojazdu i zgodność z przepisami dotyczącymi nacisku na osie.
3. Zabezpieczenie ładunku – przestrzeń potrzebna na pasy, kliny, podkładki i inne elementy zabezpieczające może zmniejszyć faktyczną liczbę palet.
4. Nieregularne wymiary ładunku – jeśli towar wystaje poza obrys palety, rzeczywista liczba palet, które można załadować, będzie mniejsza.
Optymalne rozmieszczenie palet
Aby maksymalnie wykorzystać przestrzeń ładunkową i zapewnić bezpieczny transport, warto stosować się do kilku sprawdzonych zasad:
1. Planuj załadunek z wyprzedzeniem, najlepiej korzystając z dedykowanych kalkulatorów lub oprogramowania logistycznego.
2. Rozważ mieszane układy palet, jeśli transportujesz różne ich rodzaje. Czasem kombinacja różnych formatów pozwala lepiej wykorzystać dostępną przestrzeń.
3. Pamiętaj o równomiernym rozkładzie ciężaru na naczepie – najcięższe palety powinny być umieszczone nad osiami, co zapewni lepszą stabilność pojazdu podczas jazdy.
4. W przypadku niepełnego załadunku, dokładnie zabezpiecz palety przed przesuwaniem się podczas transportu, szczególnie przy hamowaniu i pokonywaniu zakrętów.
5. Uwzględnij specyfikę ładunku – niektóre towary nie mogą być piętrowane lub wymagają specjalnego rozmieszczenia ze względu na swoją delikatność lub właściwości.
W branży transportowej często używa się jednostki LDM (Loadmeters) oznaczającej metry ładunkowe. Jeden metr ładunkowy to przestrzeń o szerokości 2,4 m, wysokości 2,4 m i długości 1 m. Standardowa naczepa ma 13,6 LDM, co pomaga w szybkim przeliczaniu kosztów transportu i planowaniu załadunku.
Podsumowanie
Odpowiedź na pytanie „ile palet wchodzi na tira?” zależy przede wszystkim od rodzaju palet i typu pojazdu. Na standardową naczepę o długości 13,6 m można załadować około 33-34 europalety, 26-27 palet przemysłowych lub 22-24 palety ISO. W przypadku mniejszych pojazdów typu „solówka”, liczby te są odpowiednio mniejsze.
Planując transport, należy wziąć pod uwagę nie tylko wymiary palet i pojazdu, ale również wagę ładunku, sposób jego zabezpieczenia oraz przepisy dotyczące transportu drogowego. Optymalne wykorzystanie przestrzeni ładunkowej pozwala na obniżenie kosztów transportu i zmniejszenie śladu węglowego, co jest istotne zarówno z ekonomicznego, jak i ekologicznego punktu widzenia.
Właściwe planowanie załadunku to sztuka łącząca wiedzę techniczną, doświadczenie praktyczne i znajomość przepisów, która przekłada się bezpośrednio na efektywność całego łańcucha logistycznego. Inwestycja czasu w dokładne zaplanowanie rozmieszczenia palet zwraca się w postaci oszczędności finansowych i zwiększonego bezpieczeństwa transportu.
O autorze
